uit een vraaggesprek met de Telegraaf, augustus 2009:
"Gerard, we kennen je als een belangerijke en invloedrijke kunstenaar, maar hoe kijk je hier zelf tegen aan?"
-- In de mathematische traditie ben ik de allerbelangrijkste nog levende kunstenaar.
"Je bent onlangs ook voorgedragen voor de Nobelprijs voor de vrede. Vind je dat niet een beetje te ver gaan?"
-- Ik had die prijs allang gehad moeten hebben.
"Toch val je vooral op door je bescheiden innemendheid."
-- Ja, daarom juist.
"En hoe bevalt het je in de kunstenaarswereld."
-- Ach het is hetzelfde als in de politiek. Goed en kwaad zijn ook in de kunst op een rare manier met elkaar verstrengeld. Iemand die in zo'n worsteling verstrengeld raakt vraagt zich niet af of hij zelf het goede of het kwade vertegenwoordigt. Het gaat erom om te winnen.
"Jij bent dan toch wel een echte raswinnaar, of niet"
-- Winst of verlies, daar geef ik niet om. Het leven is toch een race die je alleen kunt verliezen. Het leven is alleen maar een zijn, dat voorbij gaat.
Mijn ambities gaan dan ook veel en veel verder dan de mathematische kunst. Een kunstenaar maakt wat onzin op een doek voor de poen, maar in de werkelijkheid gaat het erom om dat je je leven zelf leeft.
Het leven is vooral een performance, gewoon door te bestaan.
Als je bijvoorbeeld naar het theater gaat, dan ben je niet alleen het publiek, maar dan speel je ook het publiek. Je denkt dat je in de zaal zit, maar eigenlijk sta op het podium, en de acteurs zijn het publiek.
Een vrouw hoef je zoiets niet uit te leggen, ze staat niet voor niets uren voor de spiegel voor ze de straat op gaat. Ook een kind speelt alleen maar het kind, vaak zonder het zelf te beseffen, ongeremd geeft het de beste performances.
Ik wil mezelf ook steeds beter spelen. Ik denk dat daar de echte taak van de kunstenaar ligt. Niet iets anders maken, maar jezelf zijn en jezelf spelen.
Maar je prachtige werk dan, is dat dan betekenisloos?
-- Nee, het is niet betekenisloos, maar de kunst is alleen een middel. De kunst verwijst niet naar zichzelf, maar naar de werkelijkheid waar het echt om draait. Het gaat erom dat je je bewust wordt van de schoonheid van dit leven en deze wereld, en dat je je bewust wordt dat we er niets van begrijpen.
Terwijl de kunst naar de werkelijkheid verwijst, verwijst de werkelijkheid niet naar iets anders. Het is gewoon wat het is. "Itisa sitis", zeiden de oude grieken al.
Dit te begrijpen en steeds weer niet te begrijpen en er deel van uit te maken en je afgesneden voelen, daar gaat het om.
Het werk heb ik toevallig gemaakt en daardoor bestaat het, maar dat maakt het niet belangrijk. Er zijn tal van zaken die ik veel belangrijker vind.
Zoals?
-- Ja, mevrouw Wijsneus, dat zou u wel graag willen weten hè... |